Son dönemde bazı Arap liderlerin Washington’a sıklaşan ziyaretleri “Kudüs pazarlığı” diye yorumlanıyor.
İsrail ile başta Suudi Arabistan olmak üzere Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn arasında yakınlaşma emareleri artarken, Kudüs’ün statüsüne ilişkin bir pazarlığın da ABD, Arap ülkeleri ve İsrail üçgeninde yürütüldüğüne dair işaretler geliyor. İsrail’de yayın yapan Hadashot adlı haber programının, ABD Başkanı Donald Trump’ın birkaç gün içinde Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak ilan edeceğine dair haberi de bu iddiaları güçlendirdi. Haberin, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in, “Donald Trump ABD Büyükelçiliğini Kudüs’e taşımakta kararlı” açıklamasından hemen sonra gelmesi dikkat çekti. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise Büyükelçiliğin taşınmasına ve Kudüs’ün başkent olarak tanınmasına ilişkin herhangi bir takvimin bulunmadığı belirtildi. Hafta başında 140 bin Filistinliyi Kudüs sınırları dışına taşıyacak yeni bir karar İsrail Parlamentosu’ndan (Knesset) geçirilmişti. Karara neredeyse hiçbir Arap üllkesinden tepki gelmemesi dikkat çekti.
KASIM AYINDA ZİYARETLER SIKLAŞTI
Kudüs merkezli hareketlilik sürerken, Körfez ve Arap ülkelerinin liderinin Washington’a ziyaretlerindeki artış da gözden kaçmıyor. Son olarak Ürdün Kralı Abdullah ile Bahreyn Veliaht Prensi Selman bin Hamad el Halifa’nın birer gün arayla ABD başkentinde bulunmaları dikkat çekti. Hafta başında Washington’da başta Mike Pence olmak üzere ABD’li üst düzey siyasi ve güvenlik yetkilileriyle bir araya gelen Kral Abdullah bu yıl içinde dördüncü kez ABD Başkentini ziyaret etmiş oldu. Abdullah’ın, Washington’da başta yeni Ortadoğu barış planının başındaki isim Jared Kushner ve ABD’deki Yahudi lobisinin çatı örgütü AIPAC’tan yetkililer ile görüştüğü belirtildi. Kral Abdullah’tan bir gün sonra ABD’ye ayak basan Hamad el Halifa da, Başkan Trump olmak üzere, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Savunma Bakanı Jim Mattis ve diğer yetkililer ile biraraya geldi. Kasım ayının başında ise Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın sağ kolu olarak bilinen Körfez İşlerinden Sorumlu Bakan Samir es-Sebhan Washington’da üst düzey görüşmelerde bulunmuştu. Kasım ayında Arap ülkelerinden ABD Başkentine yoğunlaşan ziyaretlerin Filistin’de başlayan barış süreci ve Kudüs’ün statüsüne ilişkin pazarlıklar ile yakından ilişkili olduğu değerlendiriliyor. Bilindiği üzere Ekim ayı sonunda Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner’in Riyad’a gizli bir ziyarette bulunduğu ve Muhammed bin Selman ile birkaç gün süren planlama ve strateji çalışmaları yaptığı ortaya çıkmıştı.